Με μαχητικά αεροσκάφη και ελικόπτερα, άρματα μάχης και τουλάχιστον 12.000 άνδρες βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη η μεγάλη της Ρωσίας που διεξάγει από κοινού με την Λευκορωσία με την επωνυμία  “Zapad 2103” (Δύση 2013). 

Η άσκηση που ξεκίνησε την Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου και πρόκειται να ολοκληρωθεί στις 26 του ίδιου μήνα περιλαμβάνει επιμέρους σενάρια τόσο στο έδαφος όσο και στη θάλασσα και τον αέρα αποτελώντας την απαίτηση της ρωσικής Ομοσπονδίας στην άσκηση του ΝΑΤΟ “Steadfast Jazz 2013” η οποία πρόκειται να πραγματοποιηθεί το Νοέμβριο.

Το κεντρικό σενάριο της άσκησης είναι η προάσπιση των συνόρων της ρωσικής Ομοσπονδίας από επίθεση που θα προέρχεται από τα δυτικά της σύνορα (όπως άλλωστε παραπέμπει και το όνομα της άσκησης) και αποτελεί την απάντηση της Ρωσίας στην άσκηση του ΝΑΤΟ “Steadfast Jazz 2013”. Η άσκηση του ΝΑΤΟ που πρόκειται να πραγματοποιηθεί από 2 έως και 9 Νοεμβρίου αφορά ακριβώς το αντίθετο σενάριο δηλαδή αυτό της εισβολής της Ρωσίας στην Πολωνία  και την δοκιμασία της δύναμης ταχείας αντίδρασης του ΝΑΤΟ απέναντι σε αυτή την εισβολή.

Πρόκειται επομένως για δύο ασκήσεις στην ίδια ακριβώς περιοχή – η “Steadfast Jazz 2013” θα πραγματοποιηθεί στην Πολωνία, Λετονία, Εσθονία και Λιθουανία- και με αντίθετα «διανύσματα» σε ότι αφορά τον επιδιωκόμενο στόχο.

«Ο σκοπός της άσκησης διάρκειας 6 ημερών είναι η “εκπαίδευση και η προετοιμασία στην χρήση μιας ομάδας δυνάμεων στην διασφάλιση της ακεραιότητας της Ομοσπονδίας” και η επίδειξη “της διαλειτουργικότητας των επιτελείων διαφορετικών επιπέδων, η διοίκηση των στρατευμάτων και η δοκιμή συστημάτων ελέγχου πυρός” κατά τη διάρκεια στρατιωτικών επιχειρήσεων», αναφέρει η λιτή ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Άμυνας.

Ανάμεσα στις μονάδες οι οποίες πρόκειται να μετάσχουν στην άσκηση είναι και τμήματα της επίλεκτης 31^ης Ταξιαρχίας αεροεδαφικών επιχειρήσεων τα οποία μεταφέρθηκαν αεροπορικώς από την βάση τους στο Ulyanovsk της Ρωσίας. στη Λευκορωσία και η οποία αποτελείται εξ ολοκλήρου από επαγγελματίες στρατιώτες.

Η σημασία της συμμετοχής της 31^ης Ταξιαρχίας είναι μεγάλη καθώς η δύναμη αποτελεί μέρος της δύναμης ταχείας επέμβασης που έχει σχηματιστεί από το 2009 στο πλαίσιο της συνθήκης του οργανισμού συλλογικής ασφάλειας CSTO (Collective Security Treaty Organization) και στην οποία μετέχουν εκτός της Ρωσίας η Λευκορωσία, το Καζακστάν, το Κιργιστάν, το Τατζικιστάν και η Αρμενία.

Εκτός από τις ταχυκίνητες δυνάμεις στην άσκηση παίρνουν μέρος επίσης τουλάχιστον 50 μαχητικά αεροσκάφη και ελικόπτερα, 350 τεθωρακισμένα οχήματα και 70 άρματα μάχης ενώ πολεμικά σκάφη από τους Στόλους της Βαλτικής, της Μαύρης Θάλασσας και του βόρειου Στόλου θα συμμετάσχουν στην τελική φάση της άσκησης.

Ο εκνευρισμός πάντως των βαλτικών δημοκρατιών – αυτών δηλαδή που θα πάρουν μέρος στην άσκηση του ΝΑΤΟ- είναι εμφανής από την ρωσική άσκηση. «Η παρουσία ρωσικών μαχητικών σε αεροπορική βάση στην Λευκορωσία κοντά στα σύνορα με τη Λιθουανία και η βάση επιθετικών ελικοπτέρων στο Ostrov κοντά στα σύνορα με την Λετονία και η πρόσφατη δραστηριότητά τους χειροτερεύουν την “στρατηγική και τακτική” ισορροπία στην περιοχή» ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός Άμυνας της Λετονίας Artis Pabriks

Ο Α/ΓΕΑ επισκέφθηκε τη Μόσχα μεταξύ 31 Αυγούστου και 3 Σεπτεμβρίου και κατά την διάρκεια της αποστολής του έγινε εκτενής παρουσίαση των τριών κύριων μαχητικών δυνητικά προσφερόμενων στην Πολεμική Αεροπορία μαχητικών του μαχητικού 5ης γενιάς T-50 PAK FA,, του Su-35S Flanker-E (γνωστό ως –ΒΜ) και του βελτιωμένου MiG-35.

Με δεδομένο ότι σε παραγωγή βρίσκεται μόνο το Su-35S (το "ΒΜ" είναι η εξαγωγική έκδοση) η παρουσίαση και η προοπτική της αφορούσε βασικά το συγκεκριμένο αεροσκάφος, βασικά για την αξιολόγηση του Νέου Μαχητικού Αεροσκάφους που θα ξεκινήσει περί το 2015 για να ενταχθεί περί το 2020 στην ν ΠΑ.

Το T-50 δεν θα είναι διαθέσιμο για εξαγωγές πριν από το 2025. πλην Ινδίας που συγχρηματοδοτεί το πρόγραμμα.

Για τον ίδιο λόγο ο Ε. Τουρνάς είχε διαδοχικές  συναντήσεις με υψηλόβαθμούς Ρώσους αξιωματικούς της Αεροπορίας και φυσικά με τον Ρώσο ομόλογό του Πτέραρχο Viktor Bondarev.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η συνάντηση του Έλληνα Α/ΓΕΑ με τον  Γενικό Διευθυντή της Ρωσικής Κρατικής Εταιρείας Αμυντικών Εξαγωγών «ROSOBORONEXPORT»,  Anatoly Isaykin,

Οι Ρώσοι είναι ιδιαίτερα ενήμεροι για τις πιέστηκες ανάγκες της ΠΑ  έτσι όπως αυτές θα διαμορφωθούν στο άμεσος προσεχές διάστημα καθώς η οικονομική καταστροφή που έχει αγγίξει τη χώρα έχει αφήσει έντονα τα σημάδια της και στην ετοιμότητα των ΕΔ.

Δεν είναι άλλωστε μυστικό ότι η τουρκική Αεροπορία κερδίζει συνεχώς έδαφος έναντι της ΠΑ σε όλους τους τομείς. Πρώτα με την αναβάθμιση των τουρκικών F-16 και σε δεύτερο χρόνο με την προμήθεια των 100 stealth F-35.

Από όποια πλευρά και να εξεταστεί ο συσχετισμός, η τουρκική Αεροπορία θα διατηρεί συνεχώς ένα ελάχιστο αριθμό 300+ μαχητικών πρώτης γραμμής κάνοντας το έλλειμμα για την ΠΑ να είναι καταθλιπτικά εναντίον της, δεδομένου του γεγονότος ότι η τελευταία θα αναγκαστεί να πραγματοποιήσει και αποσύρσεις αεροσκαφών.

Τη συγκεκριμένη εικόνα την έχουν απόλυτα κατανοήσει οι Ρώσοι ξέροντας πως η Ελλάδα θα αναγκαστεί πολύ σύντομα να αναζητήσει λύσεις προ του πραγματικού κινδύνου να βρεθεί με σοβαρό έλλειμμα δυνάμεων μεταξύ 2018-2020

Ταυτόχρονα οι ρωσικές προτάσεις παρουσιάζονται και είναι οι οικονομικότερες σε σχέση με τα «τερατώδη» ποσά που απαιτούνται για την αγορά ενός δυτικού μαχητικού 4++ γενιάς ενώ για μαχητικά 5ης γενιάς τα ποσά ξεφεύγουν πέρα από κάθε κλίμακα πόσο μάλλον για την παραπαίουσα ελληνική οικονομία. Ενδεικτικά η Τουρκία θα δώσει περί τα 16 δισ. $ για την αγορά των 100 F-35 ενώ η fly-way τιμή για το αεροσκάφος ανέρχεται στα 153,1 εκατ. $.

Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι ότι χρηματοδοτούν 100% την ελληνική αγορά με δάνειο 25ετούς διάρκειας χαμηλού επιτοκίου ενώ προτείνουν φόρμουλα που δεν θα περαστεί το κόστους της αγοράς στο δημόσιος χρέος, ενώ δέχονται και μέρος της αγοράς να γίνει με αγροτικά προϊόντα.

Το γαλλικό μαχητικό Rafale έχει τιμή η οποία προσεγγίζει τα 83 εκατ. $, με το Eurofighter Typhoon να εμφανίζεται ως ακριβότερο από τα ευρωπαϊκά μαχητικά με τιμή η οποία ποικίλει από 119 εκατ. $ μέχρι και 165 εκατ. $ για το Tracnhe-3A εάν σε αυτή συμπεριφερθεί το κόστος ανάπτυξης και παραγωγής.

 Έτσι πιο συγκεκριμένα το Sukhoi Su-35S έχει κόστος 50 εκατ. $ -χωρίς τα όπλα- το MiG-35 γύρω στα 45 εκατ. $  ενώ το T-50 οι Ρώσοι εμφανίζονται να δίνουν την τιμή των 100 εκατ. $, πολή χαμηλότερη ακόμη και από δυτικά μαχητικά 4++ γενιάς.

Αυτό που ουσιαστικά προτείνει η ρωσική πλευρά είναι πως η αγορά ρωσικών μαχητικών αφενός θα επιτρέψει στην ΠΑ να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο των F-35 αφετέρου θα της προσδώσει τεχνολογικό και επιχειρησιακό πλεονέκτημα απέναντι στα τουρκικά F-16. Και σε αυτό το σημείο η ρωσική πλευρά ήταν σαφής: Τα ρωσικά μαχητικά ιδιαίτερα το T-50 και το Su-35BM μπορούν να το κάνουν χωρίς ιδιαίτερο πρόβλημα.

Η επίσκεψη στην Ελλάδα της  πρόεδρου του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας της Ομοσπονδιακής Συνέλευσης της Ρωσίας Βαλεντίνας Ματβιένκο, αποτέλεσε μια ακόμη ευκαιρία επαναπροσέγγισης της Ελλάδας με τη Ρωσία σε μια περίοδο όπου οι σχέσεις των δύο  χωρών είχαν υποστεί καθίζηση.

Οι συναντήσεις της  Β, Ματβιένκο τόσο με τον πρωθυπουργός Αντώνη Σαμαρά όσο και με τους υπουργούς Εξωτερικών Ε. Βενιζέλο και Εθνικής Άμυνας Δ.Αβραμόπουλο σηματοδότησαν το ενδιαφέρον της Μόσχας για πλήρη αποκατάσταση των διμερών σχέσεων σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένου και αυτού της άμυνας.

Σε ότι αφορά ιδιαίτερα το τελευταίο οι σχέσεις των δύο χωρών έχουν ουσιαστικά "παγώσει" λόγω οικονομικής αδυναμίας της ελληνικής πλευράς, αλλά με την τελευταία διακρατική συμφωνία για την αγορά των ΤΟΜΑ BMP-3HEL ύψους 1,2 δισ. ευρώ να παραμένει ενεργή.